Atopowe zapalenie skóry u dzieci to zapalna choroba alergiczna, która związana jest z różnego rodzaju alergenami. Najczęściej rozpoczyna się ona we wczesnym dzieciństwie – zwykle między 3 a 6 miesiącem życia oraz w wieku 5 lat. Charakteryzuje ją długotrwały przebieg oraz tendencja do nawrotów nawet po długim czasie remisji. Choroba ma pochodzenie genetyczne i rozwija się na podłożu wspomnianej już alergii, nazywanej też skazą atopową. Obecnie atopowe zapalenie skóry występuje nawet u 20% małych dzieci. Znacznie większe prawdopodobieństwo wystąpienia AZS jest w sytuacji, gdy w rodzinie dziecka występują takie schorzenia jak katar sienny, alergiczny nieżyt spojówek, czy astma atopowa.
Jakie są objawy atopowego zapalenia skóry?
Przebieg atopowego zapalenia skóry w dużej mierze zależy od wieku dziecka. W przypadku niemowląt najczęstszymi objawami są zmiany skórne pojawiające się głównie na twarzy i mające postać rumieniowych wykwitów, które łuszczą się i sączą. Objawy mogą ulegać zaostrzeniom lub złagodzeniom. Dużym problemem są nadkażenia zmian. AZS w późnym dzieciństwie wygląda nieco inaczej. Zmiany najczęściej występują wówczas w zgięciach kończyn, na karku, twarzy, tułowiu, na nadgarstkach i mają postać pęcherzykowato-grudkowaty. Często brane są za liszaj, zwłaszcza że są silnie swędzące. Nieco inne objawy atopowego zapalenia skóry występują w okresie młodzieńczym. Wówczas liszajowate i bardzo silnie swędzące zmiany mogą pojawić się na całym ciele. Dodatkowym objawem atopowego zapalenia skóry u dzieci bywa powiększenie węzłów chłonnych pod pachami oraz w pachwinach, a także suche i łamliwe włosy. Bardzo często AZS występuje jednocześnie z katarem siennym i astmą. Widocznymi objawami atopowego zapalenia skóry, oprócz wspomnianych powyżej są także nawrotowe zapalenia spojówek, zacienienia wokół oczu, częste nawrotowe zakażenia skóry, reakcje skórne typu pokrzywkowego, suchość skóry, czy tzw. zapalenie czerwieni wargowej i biały demorfizm. Do objawów niewidocznych zalicza się podwyższony poziom IgE, nietolerancję niektórych pokarmów oraz wełny. Co ważne, zmiany nasilają się pod wpływem stresu, czy innych negatywnych czynników emocjonalnych.
Jak leczyć atopowe zapalenia skóry u niemowląt?
Wybór sposobu leczenia zależy przede wszystkim od wieku pacjenta, a także od rozległości i nasilenia zmian. W przypadku, gdy za AZS odpowiadają głównie alergeny, wskazane jest ich unikanie. Niemniej ważna jest prawidłowa pielęgnacja skóry, ponieważ atopowe zapalenie skóry u niemowląt sprawia, iż jest ona niezwykle sucha. Stąd też najczęściej stosuje się różnego rodzaju emolienty, które skutecznie ją nawilżają i łagodzą zmiany. W przypadku bardzo dokuczliwych objawów konieczne bywa zastosowanie preparatów przeciwzapalnych i sterydowych, które są indywidualnie dobierane przez lekarza dermatologa. Dodatkowo często stosuje się także leki przeciwhistaminowe. Ciężkie przypadki wymagają stosowania fototerapii, a nawet leczenia szpitalnego.
Czy można wyleczyć AZS u dzieci?
Niestety AZS u dzieci jest chorobą przewlekłą, która może nawracać. Co gorsza, nie jest to jedynie choroba wieku dziecięcego, ponieważ u 45-60% chorych objawy pojawiają się nawet po okresie dojrzewania. Jednak AZS koniecznie trzeba leczyć, ponieważ zaniedbania w tej kwestii i bagatelizowanie alergii mogą skończyć się rozwinięciem astmy.